Choroby i dolegliwości przyzębia - przeciwdziałanie

Próchnica atakuje indywidualnie wszystkie 32 posiadane przez człowieka zęby. Nic dziwnego, że trudno mu jej nie zauważyć zwłaszcza, kiedy w rezultacie boli i konieczne są wielokrotne wizyty u stomatologa. Choroby przyzębia są równie groźne dla uzębienia, co próchnica, ale dziąsłom poświęca się wielokrotnie mniej uwagi niż zębom. Wystarczy od jednego do 3 tygodni bez szczotkowania zębów, a można nabawić się przewlekłego zapalenia dziąseł, poprzez wytworzoną w tym czasie płytkę nazębną (kamień). Choroby przyzębia to jeden z poważniejszych problemów, nie tylko zresztą polskiej współczesnej stomatologii.

Choroby przyzębia są powszechne - Z badań przeprowadzonych w latach dziewięćdziesiątych XX w. wynika, że prawie 50% siedmiolatków, 75% dwunastolatków i około 99% dorosłych Polaków ma chore przyzębie. Choroby przyzębia są drugą po próchnicy przyczyną utraty zębów.

Odsłonięte szyjki zębowe –Najczęściej jest to wynik niewłaściwego szczotkowania. Pojawiają się kiedy dziąsła się cofają. Szyjka zbudowana jest z zębiny, która jest bardziej miękka i podatna na ścieranie i próchnicę niż szkliwo. W zębinie znajdują się kanaliki prowadzące do nerwu i kiedy szyjki zębowe są odsłonięte, wówczas przewodzą bodźce do miazgi. Dlatego zęby reagują na gorąco/zimno, smak słodki/kwaśny. Pasta do zębów o wysokim wskaźniku ścieralności, także twarda szczotka lub szczotkowanie zębów w ruchu poziomym, łatwo może uszkodzić zębinę.

Objawy chorób przyzębia:
Bezpośrednie	Pośrednie
krwawienie spowodowane szczotkowaniem, twardymi pokarmami	wyczuwalne zróżnicowanie poziomu zębów przy zamykaniu ust
samoistne krwawienie dziąseł	przykry zapach z ust, nieustający w ciągu doby
zaczerwienienie i obrzęk dziąseł	wrażenie wydłużonych zębów
odsłonięcie szyjek zębowych	obluzowanie lub ugniatanie protez zębowych
chwianie się zębów	reagowanie na ciepło/zimno, słodko/kwaśno
chwianie się lub „wypadanie zębów”	ropa

Płytka nazębna – To główna przyczyna problemów z dziąsłami. Jest to miękki, prawie niewidoczny nalot składający się głównie z bakterii, który osadza się i rozwija na powierzchni zębów. Bakterie wytwarzają kwasy, które atakują szkliwo, oraz substancje toksyczne (toksyny), które podrażniają dziąsła, powodując lokalny stan zapalny. Jeśli nie leczymy podrażnionych dziąseł, to następuje ich cofanie się. Tkanka łączna między zębem a dziąsłem zostaje zniszczona i powstaje tam wgłębienie, tzw. kieszonka dziąsłowa. Nieleczony rozwój tego stanu może doprowadzić do chwiania się zębów i ich wypadania.

Przyczyny chorób przyzębia:

Aby nie dopuścić do stanów zaawansowanych chorób przyzębia mogących prowadzić do utraty nawet wszystkich zębów już w średnim wieku należy: - usuwać kamień nazębny, - myć prawidłowo zęby,- stosować profilaktykę.

Profilaktyka – postępowanie

Prawidłowa i systematyczna pielęgnacja jamy ustnej zapobiega stanom zapalnym. Wszelkie własne starania w zakresie profilaktyki powinny być poprzedzone wizytą u stomatologa (przegląd zębów i wizyta informacyjna są bezpłatne) i skalingiem czyli zabiegiem usunięcia kamienia nazębnego. Używa się w tym celu specjalnego aparatu ultradźwiękowego lub narzędzi ręcznych. Zabieg taki należy powtarzać średnio co pół roku, chyba że lekarz zaleci inaczej. Po skalingu zęby są polerowane. Przeciwwskazaniem do skallingu są tylko ostre stany zapalne. W bardziej zaawansowanych stanach chorobowych, wadach zgryzu lekarz podejmuje inne właściwe działania.

Profilaktyka pozostaje w zakresie starań samego pacjenta:

Specjalne pasty do zębów wskazane dla chorób przyzębia to np:

Specjalne płyny antybakteryjne i wzmacniające np.:

Walkę z chorobami dziąseł wspomagają ponadto:

Uwaga: Informacji nt chorób przyzębia i profilaktyki nie należy traktować jako zalecany sposób leczenia tych chorób. Jest to zupełnie oddzielne zagadnienie i jak wszystkie medyczne problemy skomplikowane, dlatego nadające się tylko do indywidualnej diagnozy i leczenia.

płytka nazębna tj. bakterie je tworzące,
niewypełnione ubytki próchnicowe,
źle wykonane wypełnienia (plomby),
źle wykonane korony protetyczne,
zgryz urazowy,
stłoczenia zębów,
wady anatomiczne,
niektóre leki (cyklosporyna A, fenytoina, blokery kanałów wapniowych)
predyspozycje genetyczne (zespół Papillona-Lefevre’a, zespół Dawna)
choroby ogólnoustrojowe (cukrzyca, zaburzenia hormonalne, osteoporoza, histiocytoza X, białaczka, chłoniak złośliwy, AIDS)
Prawidłowe mycie zębów - Przy zapaleniu dziąseł trzeba prawidłowo szczotkować zęby i używać nici dentystycznych 2 i więcej razy dziennie po 3-5 minut. Należy szczotkować – ruchami wymiatającymi zęby na krawędzi dziąseł, gdzie rozpoczyna się stan zapalny, tworzy się kamień nazębny, a miejsca te zwykle zaniedbuje się w czasie mycia. Szczoteczkę należy trzymać pod kątem 45 stopni w stosunku do zębów, aby jej połowa czyściła zęby, a druga połowa dziąsła.
Używaj dwóch szczoteczek. – Dobrze jest wykorzystywać dwie szczoteczki naprzemiennie co drugi dzień. Szczoteczki elektryczne mogą skutecznej usuwać płytkę nazębną, należy jednak posługiwać się nimi ostrożnie albo do tradycyjnych dodatkowo dokładać więcej wysiłku i staranności.
Wzmocnij tkankę kostna – Zapalenie dziąseł to początek procesu określonego „osteoporozą okołozębową”. Ogólnie osteoporoza atakuje kości szczęki, tak jak inne kości w całym organizmie. Należy zapewnić organizmowi odpowiednią podaż wapnia w diecie (mleko, mięso łososia, migdały, ciemne rośliny zielone).
Masaż dziąseł i czyszczenie języka – Ruchy pocierania poprawiają korzystnie krążenie krwi w dziąsłach, a do systematycznego czyszczenia języka można wykorzystywać specjalną szczoteczkę (język zeskrobuje się od tyłu do przodu).
Witamina C na krwawienie dziąseł – Witamina C nie jest lekarstwem na zapalenie dziąseł, ale skutecznie zmniejsza krwawienie. Poza preparatami zawarta jest oczywiście także w spożywanych pokarmach (cytrusy).
Skończ z nałogami – Niewskazane jest palenie tytoniu i picie alkoholu. Używki te powodują odpływ witamin i soli mineralnych, co odbija się także na stanie jamy ustnej.
Profilaktyka –odpowiednie pasty do zębów
Szczególnie polecam pasty: Elmex Sensitive Plus – o niskim wskaźniku ścieralności RDA 30, Meridol –połączenie dwóch substancji czynnych: aminofluorku, fluorku cynowego.
Colgate Total - Zawiera oprócz fluoru opatentowany system długotrwałego działania antybakteryjnego. W skład tego systemu wchodzi triclosan (składnik antybakteryjny) i kopolimer PVM/MA (składnik przedłużający działanie triclosanu). Dzięki czemu Colgate Total chroni przed powstawaniem płytki nazębnej, próchnicy, kamienia nazębnego, chorób przyzębia i nieświeżego oddechu nawet 12 godzin po szczotkowaniu zębów.
Parogencyl bi-actif – Pasta o podwójnym działaniu: przeciwdziała stanom zapalnym dziąseł i przyspiesza regenerację nabłonka dziąsła. Dzięki aktywnym składnikom już po 7 dniach stosowania skutecznie redukuje krwawienie oraz stany zapalne dziąseł. Przy użyciu zwykłej pasty z chwilą zakończenia szczotkowania bakterie rozpoczynają proces mnożenia się. Uzupełnieniem terapii jest płyn o tej samej nazwie, który dociera do trudno dostępnych przestrzeni międzyzębowych.
Tołpa Chamosal-Dent - Pasta bioaktywna z ksyliotem zapewnia działanie profilaktyczne do zębów i dziąseł. Zwiera m.in. zagęszczony wyciąg torfowy oraz ksyliotol, który zapobiega rozwojowi bakterii powodujących próchnicę i wzmacnia szkliwo. Wyciągi ziołowe działają przeciwzapalnie, ściągająco i bakteriobójczo, a obecny w paście fluor sprzyja ochronie przed próchnicą. Obecność aromatu miętowego natomiast zapewnia długotrwałe uczucie świeżości.
Profilaktyka – płyny do płukania.
Szczególnie polecam płyny: - Elmex Sensitive Plus – wraz ze specjalnym polimerem, który wraz aminofluorkiem tworzy na zębach ochronną warstwę lub Meridol.
Chlorhexidin – Preparat antybakteryjny nie zawierający alkoholu, cukru, sztucznych barwników, środków zapachowych i konserwantów. Zawiera naturalny aromat owocowy, który likwiduje nieprzyjemny, medyczny smak chlorhexydyny. Stosuje się go dwa razy dziennie po posiłku lub myciu zębów, płucząc jamę ustną nie dłużej niż pół minuty.
Biodent - To linia produktów leczniczych, skutecznych w zapobieganiu i leczeniu parodontozy i innych chorób przyzębia. Produkty te zmniejszają krwawienie i regenerują tkanki dziąseł. Skuteczność produktów bazuje na specjalnej kombinacji ekstraktu 5 ziół leczniczych: rumianku, szałwii, melisy, rozmarynu, oczaru i alantoiny.
Dentosept A – Lek roślinny stosowany w stanach zapalnych dziąseł, jamy ustnej, aftach, drożdżycach, paradontozie oraz odleżynach po protezie. Zawiera wyciąg z kwiatów rumianku, kory dębu, liści szałwii, ziela arniki, kłącza tataraku, mięty pieprzowej i ziela tymianku. Specjalna substancja zwiększa przyczepność do zainfekowanych tkanek.
Mouthwash koncentrat – Płyn antybakteryjny i odświeżający do jamy ustnej o smaku miętowym. Spełnia 3 funkcje i jest bardzo wydajny, gdyż tylko 1-5 kropli dziennie wystarczy, aby zapobiegać próchnicy, zapaleniom dziąseł (chronić się przed paradontozą) i usunąć przykry zapach z ust.
Inne płyny: Elmex Sensitive Plus – wraz ze specjalnym polimerem, który wraz aminofluorkiem tworzy na zębach ochronną warstwę lub Meridol.
Wspomaganie dziąseł – preparaty: koenzym Q10 do ssania - polecam jako najskuteczniejszy preparat w walce z paradontozą
Wyciąg z kasztanowca – Posiada działanie bakteriobójcze, przeciwzapalne, uszczelniające i uelastyczniające naczynia krwionośne dziąseł, łagodzi podrażnienia dziąseł zmniejszając obrzęki i działają przeciwbólowo.
Wyciąg z rumianku - Posiada działanie przeciwzapalne, ściągające, oczyszczające i gojące, jest bardzo pomocny w nieżytach jamy ustnej oraz w stanach zapalnych błon śluzowych.
Wyciąg z szałwii – Posiada działania bakteriobójcze, przeciwzapalne, ściągające, przeciwbólowe, a częste stosowanie wzmacnia dziąsła i leczy paradontozę.
Inne środki– Można wykorzystywać do leczenia także urządzenia do fitoterapii a także lasery.

Opracowano na podstawie: „Profilaktyka w chorobach przyzębia” – „Domowe sposoby leczenia”, Zespół Naukowo-Redakcyjny RODALE PRESS, oraz materiałów producentów (ulotek reklamowych), tabela i zdjęcie własne.

Zobacz film: Choroby przyzębia